گونه شناسی نزاع های دسته جمعی در شهرستان بویراحمد

نزاع، نوعی بی‌نظمی در روابط اجتماعی میان افراد و گروه‌ها است که یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب می‌شود. این مسئله پیامد‌های اجتماعی گوناگونی را در بر داشته که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاهش ابعاد گوناگون امنیت در  جامعه یاد شده اشاره کرد. مقاله حاضر با هدف گونه‌شناسی نزاع‌های دسته جمعی در شهرستان بویراحمد تدوین شده است. از آنجا که در این پژوهش تحلیل محتوای پرونده‌های نزاع‌ دسته جمعی و بازجویی‌های صورت گرفته از افراد مد نظر بوده، سعی شده، ماهیت و ویژگی‌های نزاع‌های جمعی اتفاق افتاده در شهرستان بویراحمد از لحاظ زمینه وقوع درگیری، تعداد افراد شرکت کننده در نزاع‌جمعی، محل و زمان وقوع درگیری، دامنه صدمات وارد شده، سلاح مورد استفاده، تعداد افراد شرکت کننده در نزاع، نحوه ختم و متغیرهای جمعیتی مربوط به افراد شرکت کننده در نزاع‌جمعی بررسی شود. روش تحقیق این مقاله اسنادی و استفاده از تکنیک تحلیل محتوای کمی می‌باشد؛ داده‌های این گونه‌شناسی با ابزار پرسشنامه معکوس و از بررسی 52 پرونده نزاع‌جمعی و متن بازجویی‌های 417 نفر از شرکت‌کنندگان در نزاع‌جمعی که در حوزه اجرای احکام شماره 1 دادسرای عمومی و انقلاب استان کهگیلویه و بویراحمد موجود است، استخراج شدند. نتایج این پژوهش نشان دادند که جوانان، مردان، مجردها، روستائیان و افراد دارای پایگاه اقتصادی پایین، به میزان بسیار بالایی در نزاع‌های دسته جمعی شرکت داشته‌اند؛ افراد دارای تحصیلات زیر دیپلم و بی‌سواد 64 درصد نزاع‌های جمعی را به خود اختصاص داده‌اند. بیشتر نزاع‌ها در روستاها رخ داده و در شهرها نیز اکثر نزاع‌ها در معابر عمومی شهر رخ داده‌اند. در ارتباط با زمینه‌های بروز درگیری بین گروه‌ها، مسائل ملکی- زراعی بیشترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند و بعد از آن نیز شوخی ها و بی‌احترامی‌های کلامی، مسائل مالی، اختلافات قدیمی، ناموسی، خانوادگی و... در رتبه‌های بعدی قرار داشته‌اند. همچنین اکثر سلا‌ح‌های مورد استفاده از نوع سرد بوده‌اند؛ از نظر حجم جمعیت شرکت کننده در نزاع، بیشترین نزاع‌ها مربوط به نزاع‌های با 3 تا 10 نفر شرکت‌کننده بوده است، در 3/42 درصد از پرونده ها سابقه درگیری وجود داشته است که از این میزان تنها 9/40 درصد به مراجع قضایی و انتظامی مراجعه داشته‌اند و در 36/36 درصد نیز ریش‌سفیدان وساطت کرده‌اند. 75 درصد از طرفین درگیر هیچ گونه نسبت خویشاوندی اعم از سببی و نسبی نداشته‌اند، اما بیشتر افراد غیرخویشاوند (2/69 درصد) سابقه آشنایی با همدیگر داشته‌اند. در نهایت نیز در 7/32 درصد از پرونده ها طرفین درگیری به یکدیگر رضایت داده‌اند و بیشترین حکم صادر شده از طرف مراجع قضایی جریمه نقدی به حساب دولت بوده است.